Mobiele telefoons en smartphones zijn niet meer weg te denk uit onze samenleving. Bijna iedereen heeft er wel een in zijn of haar bezit en gebruikt hem regelmatig. Dat zou niet kunnen zonder de plaatsing van een netwerk van zendmasten verspreid over heel België. Er is de laatste tijd veel gezegd en gesproken over de plaatsen van de zendmasten en eventuele schadelijkheid van de straling. Hier vind je een korte samenvatting van wat er allemaal over zendmasten gezegd is. Wat is een zendmast? Een zendmast, gsm-mast of UMTS-mast is een mast met antennes die onderdeel zijn van een gsm-netwerk. Dat betekent dat je juist door een netwerk van antennes verbinding kan krijgen met wie dan ook in de wereld. Zendmasten zijn er in allerlei soorten en maten en sommige zijn zelfs zo goed gecamoufleerd dat je ze niet eens als zodanig herkent! Er zijn masten die overeind blijven door middel van spankabels en andere staan op zichzelf. Er zijn zendmasten die er uit zien als een soort toren om dat ze helemaal ingepakt zijn. Daarnaast kun je zelfs zendmasten tegenkomen die er uit zien als een boom. Zoals gezegd, nagenoeg onherkenbaar dus. In de bebouwde kom wordt er niet vaak voor een complete zendmast gekozen, omdat er veelal voldoende hogere bouwwerken zijn. Er worden dan gsm-antennes bevestigd op kerktorens of flatgebouwen om een overvloed aan gsm-masten te voorkomen. Ook zie je vaak gsm-antennes op hoogspanningsmasten bevestigd. Bijkomend voordeel voor de eigenaar van deze constructies is dat hij of zij er een vergoeding voor krijgt. Over het algemeen wordt één en dezelfde mast gebruikt door meerdere netwerken, om te voorkomen dat er een overvloed aan masten ontstaat wat milieuhinder veroorzaak en een stedenbouwkundige impact heeft. Een zendmast staat nooit alleen. Er bij staat altijd een zogenaamde Base Transceiver Station (BTS). Deze zorgt voor de communicatie met andere elementen van het mobiele netwerk. Ook draagt deze zorg voor de sturing van de radio-apparatuur. Er is overigens een verschil tussen een GSM-mast en een UMTS mast. Via een gsm mast wordt het netwerk aangesproken waarmee je met je mobiele telefoon kunt bellen en sms’en. Via het UMTS-netwerk kun je videoberichten sturen, internetten en hamen. Een netwerk met uitgebreidere mogelijkheden dus. Waar staan er zendmasten in België? Over heel België staan honderden zendmasten verspreid over het land. Als je wilt weten of er bij jou in de buurt een zendmast staat, kun je dat heel eenvoudig te weten komen. Door gebruik te maken van Google en in te tikken locatie zendmasten België, kom je verschillende sites tegen waarop alle zendmasten van België staan. Vaak kun je dan je postcode opgeven om direct in te zoomen op jouw omgeving. Zeker het proberen waar als je wit weten waar de dichtstbijzijnde zendmasten staan. Zendmasten en gezondheid In de afgelopen jaren is er veel geschreven over de mogelijke gezondheidsrisico’s van radiogolfstraling, de straling die onder andere bij het draadloos communiceren vrijkomt. Radiogolfstraling komt overigens ook vrij bij magnetrons, radio en draadloze hartslagmonitors. Er is veel onrust omdat de radiogolven in verband worden gebracht met allerlei aandoeningen, met name hersentumoren. Er is wel onderzoek naar gedaan, maar er hebben nog geen goede lange termijn onderzoeken plaats kunnen vinden om een eenduidig antwoord te kunnen geven op het wel of niet schadelijk zijn van de radiogolven van zendmasten. Vooralsnog heeft de Wereldgezondheidsorganisatie in een rapport van 31 mei 2011 haar bezorgdheid geuit over de veiligheid ban radiogolfstraling en heeft hieraan dan ook het etiket “mogelijk kankerverwekkend” geplakt. Tegenwoordig worden alle zendmasten bij oplevering en bij klachten gecontroleerd door het BIPT. Er wordt dan gekeken of de zendmast binnen de stralingsnormen valt en of de positie van de antennes aangepast is aan de plaats van de omringende bewoning. Overigens wordt er nauwkeurig bijgehouden waar er zendmasten en antennes geplaatst worden. Wonen bij een zendmast Als je bij een zendmast in de buurt woont denken veel mensen dat ze extra risico’s lopen. Tot op heden is dat nog niet aangetoond. Zoals gezegd moet de veldsterkte onder een bepaalde waarde zijn. De veldsterkte geeft aan hoeveel straling er op een bepaalde plaats is. Als de veldsterkte hoog is kan het lichaam of een deel van het lichaam opwarmen. Dit is vergelijkbaar met de radiogolven in een magnetron. De maximale veldsterkte is door de Europese Commissie op een blootstellingslimiet gesteld van 50 keer lager dan de waarde waarbij je lichaam zou kunnen opwarmen. De veldsterktes in woonomgevingen in België liggen ruim onder deze limiet. Maar hoe zit het dan met de veldsterkte als je vlak bij een zendmast woont? Tot op heden is er geen enkele reden om aan te nemen dat het wonen inde buurt van zendmasten gevaarlijk is voor de gezondheid. Er zijn verschillende metingen geweest en hierdoor weten we dat de veldsterkte al op 3 meter naast de zendmast lager is dan de blootstellingslimiet. Daarnaast is de veldsterkte een halve meter onder de zendmast al veel lager dan de blootstellingslimiet. Dit komt omdat radiogolven horizontaal worden uitgezonden. En tenslotte zorgt een betonnen dak voor afscherming van de golven. Storingen op elektronische medische hulpmiddelen Hoewel het niveau van de veldsterkte in de leefomgeving zo laag is dat storing van apparatuur onwaarschijnlijk is, wordt aangeraden om een minimale afstand van 15 centimeter aan te houden tussen een pacemaker en een mobiele telefoon. Stop je mobiele telefoon dus niet in de binnenzak van je jas bijvoorbeeld. Dit geldt overigens ook als je mobiele telefoon in de stand by stand staat. Ook medische apparatuur van voor 1990 kan last hebben van de radiogolven van mobiele telefoons. Dat gezegd hebbende, besteden fabrikanten van moderne apparatuur erg veel aandacht aan het voorkomen van storingen door radiogolven. Het is dan ook hoogst onwaarschijnlijk dat je gehoorapparaat storingen ondervindt door radiogolven. Uiteraard staat de wetenschap niet stil en ontwikkelingen volgen elkaar snel op. Het effect van radiogolven door zendmasten wordt continu gemonitord, dus het laatste woord is hier nog niet over gezegd.